Iz 52
Przypisy
40,1 - Część druga Księgi Izajasza (rozdz. 40-55), z których jedne pocieszają naród izraelski, będący w niewoli babilońskiej, opisem i zapowiedzią wyzwolenia, radosnego powrotu do ojczyzny i odnowienia narodu, Jerozolimy i świątyni, inne wysławiają przymioty Boże, zwłaszcza w przeciwieństwie do bożków pogańskich. Jahwe okaże swą wszechmoc i miłosierdzie nad Izraelem jako jego Stwórca, Pan i Zbawca, używając Cyrusa jako narzędzia dla dokonania dzieła wyzwolenia narodu wybranego. Odnowienie narodu i Świętego Miasta po powrocie z niewoli jest obrazem innego, wspanialszego odnowienia w epoce mesjańskiej. Stąd też opisy i zapowiedzi chwalebnego królestwa Bożego w Izraelu wykraczają często poza historyczne ramy VI i V w. przed Chr., a odnoszą się do czasów mesjańskich i malują różne warunki i okoliczności, jakie się urzeczywistniają w królestwie mesjańskim. Do tych ostatnich trzeba na pewno zaliczyć pieśni o Słudze Pańskim.52,6 - Doświadczalne poznanie imienia Bożego oznacza doznanie obecności i opieki Bożej (por. Iz 49,26). Bóg, wzywany przez Izraela na pomoc, natychmiast z nią spieszy. Wlg tłumacząc: "że to Ja sam, który mówiłem, oto jestem", czyni aluzję do konkretnej obietnicy Bożej (por. Wj 3,12.14; Wj 19,4nn; Wj 20,20-24; Wj 33,14-20).
52,7 - Dalszy ciąg poematu malującego wyzwolenie Jerozolimy i Izraela, przerwanego w wierszu 2. Już nie jakiś ziemski król, ale sam Pan Bóg ma królować z Syjonu nad całą ziemią. Idea króla i królestwa mesjańskiego, częsta u proroków i w psalmach "królewskich": Iz 24,23; Iz 43,15; Jr 3,17; Jr 8,19; Ez 20,33; Ab 0,21; Mi 2,13; Mi 4,7; So 3,15; Za 14,9; Ps 47[46]; Ps 96[95]-99[98]. Sam wiersz 7 stosuje się do Apostołów (por. Rz 10,15).
52,11 - Tj. Babilonu. Por. Jr 51,45; 2 Kor 6,17; Ap 18,4.
52,12 - Inaczej niż przy wyjściu z Egiptu (por. Wj 12,11.31-34.39; Wj 14,5-14).
52,13 - (Iz 52,13-53,12) - Zob. przyp. do Iz 42,1-9. Ma ona formę pewnego dialogu: najpierw jest wypowiedź Pana: Iz 52,13; potem słowa królów pogańskich: w. 14n; wreszcie same narody opisują cierpienia i los Sługi Pańskiego: Iz 53,1-10; na koniec nowa wypowiedź Pana: Iz 53,11n.
52,13 - "Wyrośnie bardzo" - por. J 12,32; Ef 1,20n; Flp 2,9.
52,14 - Taki był Jezus w męce. Por. Mt 27,29-31; J 19,5.
52,15 - Por. Rz 15,21.